Wat is archeologisch booronderzoek en hoe werkt het?

Archeologie is bij veel mensen bekend. Wat archeologen precies doen weten minder mensen. Een belangrijk onderdeel van de archeologie is archeologisch booronderzoek. Maar wat is archeologisch booronderzoek eigenlijk en hoe gaat zo’n onderzoek in zijn werking? Wat is het doel archeologisch onderzoek? Dit artikel vertelt u er meer over.

Wat houdt booronderzoek in de archeologie in?

Booronderzoek is bedoeld om gegevens te testen en ontdekken in een bepaald gebied (plangebied). Deze gegevens komen uit archeologisch bureauonderzoek. Men kijkt dus of deze gegevens juist zijn en vult deze aan. De meeste booronderzoeken worden met de hand uitgevoerd (met een gutsboor of edelmanboor), tenzij er heel diep moet worden geboord. Er zijn verschillende soorten booronderzoek.

Hoe werkt booronderzoek: de verschillende soorten

• Verkennend booronderzoek: Bij verkennend booronderzoek wordt gekeken of de grond/bodem intact is en of het plangebied bewoonbaar is/was. Er wordt vooral gekeken naar bodem-reliëf, bodem-intactheid en de bodemopbouw. De grond die wordt opgeboord wordt beschreven. Ook wordt er gekeken naar de vormen van het landschap en hoe deze zijn ontstaan.
• Karterend booronderzoek: Bij een karterend booronderzoek wordt er gezocht naar archeologische resten. Er wordt op meerdere plaatsen geboord en er wordt een grotere boor gebruikt. Er wordt gecontroleerd op vondsten die zich in de bodem kunnen bevinden.
• Waarderend booronderzoek: Een waarderend onderzoek wordt alleen uitgevoerd als men zeker weet dat er zich archeologische vondsten in de grond bevinden. Een waarderend onderzoek heeft als doel te kijken of de vindplaatsen de moeite waard zijn om te behouden en hoe deze vindplaatsen behouden kunnen worden.

Rapportage

De resultaten van archeologisch onderzoek worden opgesteld in een rapport. Dit is erg overzichtelijk. In dit rapport staan onder andere boorbeschrijvingen, kaartmateriaal, afbeeldingen van boorkernen en een duidelijk advies. Eventuele archeologische vondsten worden opgeslagen in een depot, wat hier speciaal voor is gemaakt. Deze vondsten kunnen eventueel tentoon worden gesteld.

Doel archeologisch onderzoek: het waarom

Het doel van archeologisch onderzoek is het voorkomen dat waardevol erfgoed ongezien verdwijnt. Bij het aanvragen van vergunningen voor bouwplannen is het dan ook vaak het geval dat er eerst een archeologisch onderzoek moet plaatsvinden, voordat men mag beginnen met het uitvoeren van deze plannen. Dit wordt dan opgelegd door de overheid en is vastgelegd in de wet op de Archeologische Monumentenzorg en de Monumentenwet. Als er op basis van dit onderzoek geen vondsten zijn mogen de bouwplannen worden uitgevoerd. Als er echter wel een archeologische vondst is of wordt verwacht, worden de bouwplannen stilgelegd en worden er maatregelen getroffen. Vaak moet de vindplaats dan worden beschermd, onderzocht of worden opgegraven. Booronderzoek is een uitstekende methode om dit te onderzoeken, zonder dat de bodem wordt beschadigd.